Yapı Tatil Tutanağına Karşı İzlenebilecek Hukuki Süreç

Yapı Tatil Tutanağına Karşı Başvuru Ve İtiraz Yolları

1. Yapı Tatil Tutanağı Nedir?

Yapı Tatil Tutanağı (Yapı Tatil Zaptı), ruhsatsız veya ruhsata aykırı bir inşaat faaliyetinin tespit edilmesi halinde belediye veya diğer yetkili idareler tarafından düzenlenen resmi bir tespit belgesidir. Hukuki niteliği itibariyle bir idari işlem olan tutanak, hem inşaat faaliyetlerini durdurmak hem de yapı sahibinin durumdan haberdar olması amacıyla düzenlenmektedir.

Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği 4. Maddesinde Yapı Tatil Tutanağını: "Herhangi bir şekilde ruhsat alınmadan yapıya başlanılarak kaçak inşaat yapıldığı ya da ruhsatlı yapılarda ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı tespit edildiği takdirde, ilgili idaresince yetkilendirilmiş teknik elemanlarca, yapının o andaki durumu ile birlikte aykırılıkları resim, kroki ve yazı ile belirtilen ve inşai faaliyete devam edilemeyeceğini gösteren onaylı belge..." şeklinde tanımlamıştır.

Yapı Tatil Zaptına karşı herhangi bir önlem alınmaması durumunda ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapı için yıkım kararı (yıkım masrafları yapı sahibinden tahsil edilmek üzere) ve idari para cezası verilmektedir.

1.a Geçerli bir Yapı Tatil Tutanağının taşıması gereken unsurlar

3194 sayılı İmar Kanunu gereği bir Yapı Tatil Tutanağının geçerli olabilmesi için belirli unsurları taşıması gerekmektedir. Öncelikle yapının bulunduğu açık adresi ve tapu bilgileri (il, ilçe, mahalle, ada, parsel vb.) bulunmalıdır. İnşaatın ölçüleri, kat sayısı, alanın metre karesi, yapının o andaki durumu belirtilmelidir. Ayrıca, yapının mevzuata hangi sebeplerle ve ne ölçüde aykırılık taşıdığını açıkça belirtmelidir. Tutanağın yanında yapının konumu, ölçülerini ve yapı sınırlarını gösteren bir kroki bulunmalı. Yapı Tatil Tutanağının fen elemanları (teknik personel) tarafından düzenlenmiş olması ayrıca bu personellerin ad, soyad, unvan ve imzaları bulunması gerekmektedir. Tutanağın yetkili memur tarafından düzenlenmemiş olması tutanağın şekil bakımından noksan olmasından dolayı iptal edilmesi için bir sebeptir. Bununla birlikte İmar Kanunu'na göre Yapı Tatil Zaptı, yapı sahibi kişi/kişiler hakkında düzenlenir.

Bunlara ek olarak, tutanağın düzenlenmesinden sonra ruhsatsız veya ruhsata aykırı inşaatın mühürlenerek durdurulması, istisnaları olmakla birlikte yapı malikine hukuka aykırılığın giderilmesi için bir süre verilmesi gerekip verilmemesi durumunda verilecek yıkım kararının iptali gerekecektir. Yapıya tutanağın asılması ile yapı malikine durum tebliğ edilmiş olur. Ayrıca bir nüshası yapının bulunduğu mahalle muhtarına teslim edilmesi gerekir. Bu unsurlardan birinin eksik olması, tutanağın iptali için bir hukuki dayanak oluşturur.

1.b Tutanağın sonuçları ve yaptırımlar

Geçerli bir Yapı Tatil Tutanağında belirtilen durdurma kararına rağmen inşaat faaliyetleri devam ederse 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32. Maddesine göre yıkım kararı verilebilir ve aynı kanunun 42. Maddesine göre de idari para cezası uygulanabilir.

2. Yapı Kayıt Belgesi Ve İmar Barışı

Türkiye'de 2018 yılında yürürlüğe giren ve 31 aralık 2017 tarihinden önce yapılan yapılar için geçerli olan imar barışı uygulaması, ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapıların kayıt altına alınması, tescil edilmesini ve yapı sahiplerinin yıkım ve idari para cezası gibi idari yaptırımlardan korunması amacıyla geliştirilmiştir. Yani Yapı Tatil Tutanağı düzenlenmiş olsa bile 3194 sayılı İmar Kanunu'nun Geçiçi 16. Maddesi doğrultusunda verilen bir Yapı Kayıt Belgesi var ise idari yaptırımlar uygulanamaz. İmar barışı kapsamında, yapı sahipleri belirli bir süre ve koşullarla Yapı Kayıt Belgesi alarak yapılarını yasal hale getirebilirler. İmar barışı kapsamında Yapı Kayıt Belgesi alanlar, Yapı Tatil Zaptı nedeniyle uygulanan idari yaptırımlardan istisnaları olmakla birlikte muaf tutulabilmektedir. Belirtmek gerekir ki, Yapı Kayıt Belgesi alındıktan sonra yapı üzerinde herhangi bir değişiklik yapılması, bazı durumlarda belgenin iptaline sebebiyet verir. Bu durumda belge, verilen yıkım kararı ile idari para cezasına ilişkin muafiyetleri de geçersiz kılar.

3. Yapı Tatil Tutanağına Karşı Alınabilecek Hukuki Yollar

Yapı Tatil Zaptının tebliğden itibaren 60 gün içinde yıkım kararı veren idarenin bağlı bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde iptal davası açılabilir. Yürütmenin durdurulması için idare mahkemesinde iptal davası açmak yeterli olmayıp, ayrıca yürütmenin durdurulmasının talep edilmesi gerekmektedir. Yıkım işleminin açıkça hukuka aykırı olması halinde, işlemin doğuracağı telafisi güç veya imkansız zararların gerçekleşmesi halinde, bazı durumlarda idarenin savunması alındıktan sonra bazı durumlarda ise savunmanın alınmasına gerek olmadan gerekçeli bir şekilde yürütmenin durdurulması kararı verilebilir.

Başka bir yöntem olarak, tebliğ tarihinden itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı veyapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, yapı üzerindeki mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir.

4. Sonuç

Yapı Tatil Tutanağı, idarenin ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılan yapılara karşı en önemli araçlarından biridir. Ancak bu tutanakların geçerli olabilmesi için belirli şekil ve içerik şartlarının yerine getirilmesi gerekir. Eksik düzenlenmiş tutanaklar hukuken iptal edilebilir. Ayrıca, imar barışı döneminde Yapı Kayıt Belgesi aldıysanız Yapı Tatil Zaptında belirtilen yıkım ve idari para cezalarından muaf olma durumu söz konusudur.

5. Yapı Tatil Tutanağı Sonrası Haklarınızı Korumak İçin Uzman Desteği Alın

Yapı Tatil Tutanağı düzenlendikten sonra doğru itiraz ve başvuru yollarını izlemek, yasal süreleri kaçırmamak ve yapınızın mevzuata uygun hale gelmesi için gerekli düzeltmeleri yaparak para cezası, yıkım gibi yaptırımlardan korumak için uzman desteği almanızı tavsiye ederiz.

Konya, Selçuklu, Meram ve Karatay ilçelerinde yapı tatil tutanağı düzenlenmişse, süreci zamanında ve doğru bir şekilde deneyimli bir avukat ile birlikte yürütmek olası hak kayıplarını önlemek açısından kritik öneme sahiptir.